Als ik mijn ogen dicht doe, draait regelmatig, desgewenst - voor zover je van vrije wil kan spreken - die ene film van een dikke dertig jaar terug. Haarscherp en moeiteloos, nee, meedogenloos en absoluut de moeite waard om voor de rest van het leven met succes te verdringen. Als het maar kon! Tot voor kort heb ik mezelf getroost met het idee dat ik de enige kijker was die de beelden moest verdragen. Een onterecht geruststellende gedachte. Noem het maar gerust een leugen Wat - onderdeel van de film - mijn best bewaarde geheim blijven moest, zat gewoon ergens in een kaartenbak...
Het betreft de zogenaamde leerlingenkaart van de Mavo. Het schoolgebouw dat het document herbergde, is allang van de aardbodem weggevaagd maar dit kreng bleef bestaan. Blijkbaar was de kaartenbak waarin het zo veilig was, een te belangrijk deel van de boedel om zomaar te veronachtzamen tegen de dag dat de sloopkogel kwam slingeren. Hoe dan ook, al die tijd bleef het best bewaarde geheim netjes onder het stof liggen, daar waar het hoorde. Net zoals thuis alle rapporten van ooit een plek hebben, die alleen de bezitter kent.
Totdat...
Ja, totdat er dus iemand in wilde gaan kijken en mij herkende. De schrik, de schande! Zo hevig! En dan ook door iemand waar je het niet van verwacht. Een goede vriend die bijna één van mijn leraren had kunnen zijn. Had. Kunnen. Zijn! Besef ik eigenlijk wel dat ik aan nog veel grotere gevaren ben ontsnapt? Alles kan altijd erger. De gezamenlijke herinneringen aan die ene dag dat... Nee, laat ik het nou niet voor mezelf bederven en alsnog van alles prijs geven. Die kaart is al erg genoeg. Bovendien, de vriend heeft collega's die, vergrijsd in hun vak, mij zich ook zonder papiertje wel weten te herinneren.
Er staan om te beginnen al twee pasfoto's op. Meisje van dertien ("Niet zo gelukkig" zong Paul van Vliet eens zo treffend). Decennia later met inwonende pubers in leeftijden als op de kaart beschreven, is zo'n foto regelrechte aanleiding om verder aan alles te gaan twijfelen. "Mam! dat kapsel! Why?" stamelde één, terwijl ze zich aan de tafel vasthield om staande te blijven na de schok. En na de prentjes de cijfers die, onderhevig aan een lome zwaartekracht, veel meer zeggen dan de aantekeningen over onhandigheid met vlijt. Ze zijn zeer secuur aangebracht, alsof het een monnikenkarwei betrof. Wat heerlijk dat magister nog niet bestond in die tijden want je hebt zoveel uit te leggen als dertienjarige. Zo flauw, dat systeem. Geen enkele escape meer! Overigens, dat moet gezegd: Ik heb de héle school afgemaakt, terwijl de resultaten van het laatste jaar zomaar ontbreken of het niets is. Ik stel prijs op volledigheid. Tegen alle verwachtingen in, slaagde ik met veel herrie en zonder herretjé! Het bewijs ervan kan ik dan wel weer bijna moeiteloos tevoorschijn toveren.
En nu. Wat te doen met zo'n kaart op tafel? Sommige mensen laten zich in de kaart kijken maar dit was geen spelletje! Ik voeg het document bij alle schoolrapporten. Daar mag het wachten op de dag dat het licht dooft, het doek valt en het leven compleet en in kaart gebracht is.
Ondertekend met een kruisje.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten